Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο
EMT Blog
Ειδησεογραφικό άρθρο16 Αυγούστου 2021

Η χρήση του eTranslation στην τουριστική βιομηχανία

Τιτίκα Δημητρούλια, Καθηγήτρια, Διευθύντρια Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας ΑΠΘ, Επιστημονικά υπεύθυνη του έργου Απολλωνίς ΑΠΘ (Clarin-el), διδάσκουσα ΕΜΤ

Acropolis with tourists standing in front of it

Ο τουρισμός αποτελεί μια από τις πιο «βαριές» βιομηχανίες της παγκόσμιας οικονομίας και σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (ΠΟΤ) για το 2020, «οι μισές από τις διεθνείς αφίξεις παγκοσμίως καταγράφονται στην Ευρώπη», ενώ την ηγετική θέση στην ευρωπαϊκή ανάπτυξη του τουρισμού καταλαμβάνουν οι νότιοι, μεσογειακοί προορισμοί (τουριστικές αφίξεις +5, έσοδα από τον τουρισμό +7, σ. 10).

Graph: International tourist arrivals by region

Σχήμα 1. UNWTO Tourism Highlights, 2020 Edition, σ. 7.

Προφανώς, η πανδημία επιβράδυνε σημαντικά την ανάπτυξη του κλάδου, χωρίς αυτό να μειώνει πάντως μακροπρόθεσμα τη σημασία του τουρισμού για τη διεθνή και, ειδικότερα, για την ευρωπαϊκή οικονομία. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η πανδημία υπογράμμισε την αναγκαιότητα της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, η οποία, σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών και τον ΠΟΤ (2005, 11-12), προϋποθέτει τη βέλτιστη χρήση των περιβαλλοντικών πόρων, την ενίσχυση της διαπολιτισμικής κατανόησης και της ανεκτικότητας, όπως επίσης και βιώσιμες, μακροπρόθεσμες οικονομικές δραστηριότητες, με κέρδη δίκαια κατανεμημένα  σε όλους τους εμπλεκομένους, αλλά και διασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου ικανοποίησης των τουριστών. Ως εκ τούτου, η πληροφόρηση και η επικοινωνία βρίσκονται στην καρδιά της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα και διαμορφώνουν όχι μόνο την εικόνα και την αξιολόγηση των τουριστικών προορισμών, αλλά και τις στάσεις και τις συμπεριφορές όσων τους επισκέπτονται.

Πλάι στις παραδοσιακές μορφές προβολής και επικοινωνίας, οι ιστότοποι και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατέχουν σήμερα σημαντική θέση στην πληροφόρηση σχετικά με τις τουριστικές εμπειρίες και συμβάλλουν σημαντικά στη διαμόρφωση των επιλογών των τουριστών (Liu, Mehraliyev, Liu & Schuckert 2020). Εξίσου σημαντική θέση όμως κατέχουν και στην αξιολόγηση των υπηρεσιών αυτών από τους τουρίστες. Συμβάλλουν στη διαμόρφωση της εικόνας συγκεκριμένων επιχειρήσεων και προορισμών, με τη γλώσσα να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις επιλογές τους: η θέση της αγγλικής ως “lingua franca” μπορεί να είναι αδιαμφισβήτητη και στον τουρισμό, πολλές έρευνες ωστόσο δείχνουν ότι οι τουρίστες προτιμούν να επικοινωνούν στη μητρική τους γλώσσα και έχουν την τάση να αξιολογούν θετικά την παροχή υπηρεσιών στη γλώσσα τους. Όπως επισημαίνουν οι de Carlos, Alén, Pérez-González και Figueroa (2019, 136 και 144), με μελέτη περίπτωσης την αξιολόγηση των ξενοδοχειακών υπηρεσιών της Βαρκελώνης: «ακόμη και οι τουρίστες που μιλούν ευχερώς περισσότερες από μία γλώσσα δηλώνουν ρητά ότι η χρήση της μητρικής τους γλώσσας επηρεάζει την αντίληψή τους για την ποιότητα των υπηρεσιών (Holmqvist 2011) και στη συνέχεια έχει θετική επίδραση στην αξιολόγηση των υπηρεσιών και της αξιοπιστίας τους (Holmqvist and Grönroos 2012). Στη διάρκεια του ταξιδιού τους, οι τουρίστες που γνωρίζουν ελάχιστα την γλώσσα του τόπου, αισθάνονται συνήθως πιο άνετα και πιο καλοδεχούμενοι όταν επικοινωνούν στη μητρική τους γλώσσα, ειδικά όταν προκύπτει κάποιο πρόβλημα (Cocoa and Turner 1997· Russell and Leslie 2002)».

Οι ποικίλες περιστάσεις τουριστικής επικοινωνίας, σε συνάρτηση, πολλές φορές, με την πολυμορφία των εμπειριών που αναζητούν οι διαφορετικές ομάδες τουριστών, εντείνουν ακόμη περισσότερο την πολυπλοκότητα της τουριστικής επικοινωνίας, την οποία καλούνται να διαχειριστούν με τον βέλτιστο τρόπο τόσο οι φορείς δημόσιας πολιτικής όσο και οι επιχειρήσεις  του κλάδου. Είναι επομένως παράδοξο το γεγονός ότι ο τουριστικός λόγος άρχισε πρόσφατα μόνο να απασχολεί συστηματικά τη μεταφρασεολογική κοινότητα στο πλαίσιο της ειδικής μετάφρασης. Η Isabel Durán Muñoz (2011, 32) επισημαίνει δύο πιθανούς λόγους γι’ αυτό:

Ο λόγος του τουρισμού πρόσφατα έχει αρχίσει να αναλύεται από γλωσσική σκοπιά, όπως και να θεωρείται  ότι εμπίπτει στην ειδική μετάφραση. Αυτό οφείλεται σε δύο γνωρίσματά του: αφενός  στη διεπιστημονικότητά του, καθώς το πεδίο του τουρισμού δέχεται σημαντική επιρροή από άλλα πεδία, όπως η γεωγραφία, η οικονομία, η ιστορία και ο αθλητισμός μεταξύ άλλων, και χρησιμοποιεί πολύ συχνά την ορολογία τους· και αφετέρου, στην ένταση της ειδικής γλώσσας· το γεγονός δηλαδή ότι οι αποδέκτες των τουριστικών κειμένων συνήθως δεν είναι ειδικοί έχει ως αποτέλεσμα ο λόγος των κειμένων αυτών να προσιδιάζει στη γενική γλώσσα και ως εκ τούτου να έχει περιορισμένα ειδικά στοιχεία. Χάρη σ' αυτά τα γνωρίσματα, ο τουριστικός λόγος ως ειδικός λόγο δεν θεωρούνταν έως πολύ πρόσφατα ειδικός λόγος.

Η σημασία του τουριστικού τομέα για τις μεσογειακές χώρες και, ειδικότερα, για την Ελλάδα και την Κύπρο, η καίρια θέση της μετάφρασης και της διαπολιτισμικής επικοινωνίας στο πλαίσιό του και η ενδεχόμενη συνεισφορά της Αυτόματης Μετάφρασης (ΑΜ) και, πιο συγκεκριμένα, του συστήματος eTranslation της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτέλεσαν τη βάση της διαβούλευσης της γράφουσας, ως εκπροσώπου και του Μεταπτυχιακού Μετάφρασης ΕΜΤ του ΑΠΘ, με το Ελληνικό Τμήμα της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΓΔΜ) και τους εκπροσώπους της στις Αντιπροσωπείες της Ελλάδας και της Κύπρου. Η συζήτησή μας εστίασε στην ευρύτερη προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δημιουργία μιας  ευρωπαϊκής  Ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς («Μια Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή») με βασική αρχή της τη βιωσιμότητα, στην οποία επίσης εντάσσεται η διαρκής ανάπτυξη του συστήματος eTranslation. Το σύστημα αυτό προσφέρεται δωρεάν στις δημόσιες διοικήσεις και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) των κρατών μελών και συζητήσαμε την ενδεχόμενη συνεισφορά του στην ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

Μας απασχόλησαν ιδιαιτέρως δύο ζητήματα. Πρώτον, το γεγονός ότι ο τουρισμός βρισκόταν λόγω της πανδημίας σε αναστολή και η επόμενη μέρα θα μπορούσε να ήταν πολύ διαφορετική σε σχέση με όλα όσα γνωρίζαμε. Οι ενδεχόμενες αυτές αλλαγές, ωστόσο, δεν θεωρήσαμε ότι θα μεταβάλουν τον πυρήνα της επικοινωνίας στον τουρισμό, παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις κλίμακας και προσανατολισμού. Το δεύτερο ζήτημα που μας απασχόλησε ήταν ο ρόλος της ΑΜ στη διαπολιτισμική επικοινωνία σήμερα, ένα θέμα που συζητείται έντονα τόσο μεταξύ των μεταφραστών (βλ. τις σχετικές θέσεις της FIT) όσο και των μεταφρασεολόγων. Οι μεταφρασεολόγοι, οι οποίοι επί μακρόν  εξέταζαν την ΑΜ και τα υπέρ και τα κατά της στο πλαίσιο της ειδικής μετάφρασης, όπως για παράδειγμα της νομικής μετάφρασης (Wiesmann 2019), έχουν πρόσφατα διευρύνει το πεδίο αναφοράς της έρευνάς τους σε νέες περιστάσεις επικοινωνίας, από τη μετανάστευση (Macías, Ramos, & Rico, 2020) έως και τη λογοτεχνική μετάφραση ακόμη (Toral 2020). Η ποιότητα της ΑΜ και η αξιολόγησή της, πάλι,  συνεχίζουν να βρίσκονται στο κέντρο της επιστημονικής συζήτησης, συχνά σε συνάρτηση με την επιμέλεια και τη μέτρηση του χρόνου και της προσπάθειας που αυτή απαιτεί (Läubli et al.2019· Toledo Báez 2018· García 2012).

Λαμβάνοντας υπόψη όλες αυτές τις παραμέτρους, αποφασίσαμε να διοργανώσουμε ένα σεμινάριο σχετικά με τη χρήση του eTranslation, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του, το οποίο θα απευθύνεται στους επαγγελματίες και στις δημόσιες αρχές του τουρισμού της Ελλάδας και της Κύπρου. Εστιάσαμε έτσι στη χρήση του eTranslation από μη μεταφραστές, με την πρόθεση να τους καθοδηγήσουμε στην κατά το δυνατόν αποτελεσματική χρήση της ΑΜ σε συγκεκριμένες περιστάσεις επικοινωνίας, αλλά και να τους επισημάνουμε ορισμένες άλλες, στις οποίες το μετάφρασμα οφείλει να ανταποκρίνεται στα υψηλότερα πρότυπα ποιότητας και, ως εκ τούτου, η χρήση της ΑΜ θα ήταν απρόσφορη. Στόχος του σεμιναρίου ήταν λοιπόν η εκπαίδευση στη χρήση του eTranslation σε πιθανές περιστάσεις επικοινωνίας, στις οποίες συνήθως δεν εμπλέκονται ή δεν μπορούν να εμπλακούν επαγγελματίες μεταφραστές. Με δεδομένο το κοινό-στόχο του σεμιναρίου, η συζήτηση περί ποιότητας της μετάφρασης δεν θα μπορούσε φυσικά να διεξαχθεί με θεωρητικούς όρους, για παράδειγμα με βάση την ισοδυναμία σε σημασιολογικό, πραγματολογικό και κειμενικό επίπεδο κατά την House, η οποία στο επικαιροποιημένο μοντέλο της έχει προσθέσει μια ακόμη σημαντική παράμετρο, τα πολιτισμικά φίλτρα (2014).

Δημιουργήθηκε μια ειδική ιστοσελίδα για τη διαχείριση των εγγραφών του σεμιναρίου και την προβολή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το σεμινάριο πραγματοποιήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2020 και συμμετείχαν 70 άτομα από την Ελλάδα και την Κύπρο, εκπρόσωποι κρατικών φορέων, ερευνητικών κέντρων, επαγγελματικών ενώσεων και επιχειρήσεων του τουριστικού κλάδου. Οι μεταφραστές και οι μεταφράστριες βρίσκονταν εκ των πραγμάτων στο επίκεντρο του σεμιναρίου, ως ειδικοί στη διαγλωσσική και διαπολιτισμική επικοινωνία, που η συμβολή τους πρέπει να επιζητείται σε ποικίλες περιστάσεις στον τουρισμό και το έργο τους είναι πρωταρχικής σημασίας για τον κλάδο. Για τον λόγο αυτόν, στο πάνελ των ομιλητών προσκλήθηκε ο John O’Shea, επικεφαλής της ομάδας προβληματισμού FIT Europe για την ΑΜ, ο οποίος παρουσίασε τη θέση της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας για την αναγκαιότητα υψηλής ποιότητας μετάφρασης στον τουριστικό κλάδο.

Ο προϊστάμενος του τμήματος ΑΜ της ΓΔΜ, Markus Foti, παρουσίασε το eTranslation, τη λογική και τη λειτουργία του. Ακολούθησαν δύο πρακτικά σεμινάρια χρήσης του συστήματος, με συγκεκριμένα σενάρια που αναδείκνυαν τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του, και εισηγήτριες την γράφουσα και την δρ. Κυριακή Κουρούνη, διδάσκουσες και οι δύο στο Μεταπτυχιακό Μετάφρασης (ΕΜΤ) του ΑΠΘ. Το σεμινάριο δυστυχώς δεν βιντεοσκοπήθηκε καθώς πολλοί συμμετέχοντες δεν έδωσαν τη σχετική συναίνεση, αλλά όλοι οι συμμετέχοντες έλαβαν το υλικό των πρακτικών σεμιναρίων.

Στόχος των πρακτικών σεμιναρίων ήταν να δείξουν τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει το eTranslation στην τουριστική επικοινωνία. Δώσαμε έμφαση κατά πρώτον στις δύο παραμέτρους της αξιολόγησης της ΑΜ από ανθρώπους, δηλαδή την ακρίβεια και τη φυσικότητα του λόγου, όπως περιγράφονται στις οδηγίες χρήσης του πλαισίου Πολυδιάστατης Μέτρησης Ποιότητας της μετάφρασης (Multidimensional Quality Metrics-MQM): «Η ακρίβεια αναφέρεται στο κατά πόσο το κείμενο-στόχος αποδίδει με ακρίβεια το νόημα του κειμένου-πηγής […] Η φυσικότητα αφορά την μονογλωσσική ποιότητα του κειμένου-στόχου, σε σχέση με συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες, αλλά ανεξάρτητα από τη σχέση του κειμένου-πηγής με το κείμενο-στόχο» (Burchard & Lommel 2014, 6· βλ. επίσης Han & Wong 2016· Dorr, Snover, & Madnani 2009)· και κατά δεύτερον, στην αναγκαιότητα ύπαρξης ακρίβειας/επάρκειας και φυσικότητας αντίστοιχα σε συγκεκριμένες περιστάσεις επικοινωνίας στον τουρισμό. Τέλος, επιδίωξη των πρακτικών σεμιναρίων ήταν να εισαγάγουν τους συμμετέχοντες στη λογική και τη λειτουργία του eTranslation, έτσι ώστε να μπορούν να προσαρμόζουν  τις προσδοκίες τους και να συμβάλουν, συνεισφέροντας συναφείς πόρους, στην καλύτερη απόδοσή του. Υπογραμμίστηκε εξαρχής το γεγονός ότι τα παραδείγματα αφορούν αποκλειστικά α. περιστάσεις επικοινωνίας όπου συνήθως δεν χρησιμοποιούνται μεταφραστές, αλλά γλωσσομαθείς χωρίς μεταφραστική κατάρτιση· και β. τη γενική προσέγγιση της πληροφορίας, για άτυπη χρήση, η οποία ωστόσο μπορεί να είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη σε επίπεδο χάραξης στρατηγικής.

Στο δικό μου σεμινάριο, προσπάθησα αρχικά να δείξω, μέσα από απλά παραδείγματα προφορικής ή γραπτής επικοινωνίας (π.χ. ευχές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς), ότι τόσο η AM γενικά όσο και το eTranslation ειδικότερα δυσκολεύονται κάποιες φορές να διαχειριστούν αποτελεσματικά ακόμη και απλά πολιτισμικά στοιχεία ή συμφραζόμενα, όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει στα παραδείγματα Ι-ΙΙΙ –παρότι είναι αλήθεια ότι η Νευρωνική Αυτόματη Μετάφραση αποδίδει πολύ καλύτερα τα πραγματολογικά και πολιτισμικά στοιχεία:

Παράδειγμα I

El Το Υπουργείο Τουρισμού σας εύχεται χρόνια πολλά και ευτυχισμένος ο νέος χρόνος

En The Ministry of Tourism wishes you happy and happy New Year

Fr Le Ministère du Tourisme vous souhaite bonne et bonne année

Στο πολύ απλό αυτό παράδειγμα, το σύστημα δεν μπορεί να διαχειριστεί την ελληνική  ευχή «χρόνια πολλά», λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων του στην απόδοση πολιτισμικών ισοδύναμων –ένα πρόβλημα που μπορεί ωστόσο που διορθωθεί με την τροφοδότηση του συστήματος με συναφείς πόρους.

Παράδειγμα II

El Το γραφείο μας σας εύχεται καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το νέο έτος

En Our office wishes you a Merry Christmas and Happy New Year

Fr Notre bureau vous souhaite un joyeux Noël et une bonne année

Το σύστημα, σε αντίθεση με τον μεταφραστή, δεν μπορεί αντιληφθεί το είδος του «γραφείου», εάν αυτό δεν επισημαίνεται ρητά. Ακόμη και όταν επισημαίνεται ρητά, όμως, η κυριολεκτική μετάφραση από το σύστημα μπορεί να παραπέμπει σε εντελώς διαφορετική πραγματικότητα, όπως βλέπουμε στο ακόλουθο παράδειγμα.

Παράδειγμα III

El Το τουριστικό γραφείο μας σας εύχεται καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το νέο έτος

En Our tourist office wishes you a Merry Christmas and Happy New Year

Fr Notre bureau de tourisme vous souhaite un joyeux Noël et une bonne année

H –κυριολεκτική– απόδοση του όρου «τουριστικό γραφείο» είναι λανθασμένη, αφού παραπέμπει σε δημόσια δομή πληροφόρησης/εξυπηρέτησης τουριστών και όχι σε ιδιωτική επιχείρηση. Ένας επαγγελματίας μεταφραστής, ο οποίος αντιλαμβάνεται άμεσα τα συμφραζόμενα, δεν θα είχε κανένα πρόβλημα στην απόδοσή του.

Παράδειγμα IV

El Το Γραφείο Tαξιδίων μας σας εύχεται καλά Xριστούγεννα και ευτυχισμένο το νέο έτος

En Our travel agency wishes you a Merry Christmas and Happy New Year

Fr Notre agence de voyages vous souhaite un joyeux Noël et une bonne année

Μόνο εάν δώσουμε ένα απολύτως σαφές κείμενο στο σύστημα, όπως το παράδειγμα IV παραπάνω, θα λάβουμε μια ικανοποιητική μετάφραση.

Φυσικά, για λόγους οικονομίας, δεν λάβαμε υπόψη μας περιπτώσεις μη χριστιανικών χωρών και πελατών, αλλά χρησιμοποιήσαμε συγκεκριμένα παραδείγματα για να υπογραμμίσουμε την πολυπλοκότητα της γλώσσας ακόμη και σε πολύ απλές περιστάσεις επικοινωνίας, όπως οι προαναφερθείσες ευχές, και κυρίως τον σκοπό της μετάφρασης: όταν οι ευχές αυτές απευθύνονται σε πελάτες και συνεργάτες αποτελούν δημόσια επικοινωνία και ως εκ τούτου οφείλουν να μεταφράζονται με ακρίβεια/επάρκεια και φυσικότητα. Εξού και η χρήση του eTranslation, προκειμένου να είναι βοηθητική, πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Μετά από αυτά τα μάλλον απογοητευτικά, όσο και διαφωτιστικά όμως για τους συμμετέχοντεςπαραδείγματα, συνέχισα με παραδείγματα περιστάσεων όπου το σύστημα μπορεί να είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο για τους επαγγελματίες  και τις δημόσιες αρχές: τη μετάφραση λόγου χάρη πολύγλωσσων αξιολογήσεων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους ειδικούς ιστότοπους, προκειμένου να προσαρμόσουν την πολιτική και τις δράσεις προβολής τους. Εν προκειμένω, η χρήση του eTranslation αφορά τη γενική κατανόηση κειμένων, είτε πρόκειται για κριτικές είτε για κείμενα σε ιστότοπους υφιστάμενων και, κυρίως, αναδυόμενων αγορών. Στις περιπτώσεις αυτές, έχει παρατηρηθεί ότι το eTranslation παρέχει συχνά ακριβέστερες αποδόσεις σε σχέση με άλλα συστήματα, όπως φαίνεται στο ακόλουθο παράδειγμα από τα ρουμανικά στα ελληνικά.

Ρουμανικά

Ro Nu recomand

5,0 A apreciat Doar panorama ce se poate admira din balcon.

Nu a apreciat· Mobilier vechi, patul foarte neconfortabil, usa balconului din lemn si foarte zgomotoasa.

Nu as recomanda sejur aici.

Chicineta vai de ea...

El Δεν το συνιστώ.

5.0 Εκτίμησε· Μόνο τη θέα που μπορείτε να θαυμάσετε από το μπαλκόνι.

Δεν εκτίμησε· Παλιά έπιπλα, πολύ άβολο κρεβάτι, ξύλινη μπαλκονόπορτα και πολύ θορυβώδη.

Δεν θα συνιστούσα να μείνετε εδώ.

Το κουζινάκι της αλίμονο...

Στο Google Translate, η απόδοση της πρότασης που αφορά την κουζίνα, «Η μικρή κουζίνα πηγαίνει από αυτήν», είναι απολύτως ασυνάρτητη, σε αντίθεση με την άστοχη αλλά αντιληπτή εντέλει απόδοση του eTranslation.

Με βάση άλλα παραδείγματα, υπογραμμίστηκε ότι στις περιπτώσεις που δεν έχουμε καμία δυνατότητα ελέγχου της μετάφρασης –σ’ αυτές ακριβώς τις περιπτώσεις είναι ωστόσο προφανώς χρήσιμη eTranslation–, πρέπει να αποφασίζουμε εξαρχής αν η επικοινωνία με ενδεχόμενες αστοχίες είναι πιο σημαντική από τη μη επικοινωνία· ή με άλλους όρους αν η επικοινωνία είναι εντελώς απαραίτητη, ακόμη και με κάποιες αστοχίες. Και φυσικά, όταν πρόκειται για σημαντική, δημόσια επικοινωνία είναι σημαντικό να προσφεύγουμε πάντοτε σε μεταφραστές.

Για παράδειγμα, το eTranslation μπορεί να είναι ιδιαιτέρως βοηθητικό για το τμήμα κρατήσεων των ξενοδοχείων, ειδικά στην επικοινωνία με τους πελάτες πριν από την άφιξή τους, τόσο για τη μετάφραση των αιτημάτων τους όσο και των απαντήσεων του ξενοδοχείου. Η επικοινωνία αυτή είναι αρκετά περιορισμένη και τυποποιημένη, ενώ καθώς οι περισσότεροι ιστότοποι είναι μεταφρασμένοι σε πολλές, διαφορετικές γλώσσες και διαθέτουν extranet επικοινωνίας του πελάτη με την επιχείρηση, οι πελάτες συχνά τείνουν να γράφουν στη γλώσσα τους. Το eTranslation μπορεί να είναι λοιπόν χρήσιμο σε αυτές τις περιπτώσεις, καθώς τα θέματα είναι ως επί το πλείστον πολύ συγκεκριμένα, π.χ. εορτασμός, κατά τη διάρκεια της διαμονής, κράτηση στο Χ εστιατόριο για τη Χ μέρα κ.λπ., και είναι εύκολο να εκπαιδευτεί ο αρμόδιος υπάλληλος στις ιδιαιτερότητες του συστήματος ώστε να απαντά αποδεκτά στα σχετικά αιτήματα.

Κατέστη  σαφές ότι το eTranslation μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο για να αποκτήσει κανείς μια γενική εικόνα του περιεχομένου συμβατικών κειμένων, όπως στο παράδειγμα της Σύμβασης συμμετοχής σε οργανωμένο ταξίδι που μεταφράσαμε από τα ελληνικά στα γαλλικά· ή στο παράδειγμα των τροπολογιών του ρουμανικού νόμου για τον τουρισμό, τις οποίες επίσης μεταφράσαμε στα ελληνικά. Αλλά οι μεταφράσεις αυτές δεν είναι σε καμία περίπτωση επίσημες, ούτε μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη σύναψη μιας συμφωνίας. Τέλος, παρουσιάστηκαν παραδείγματα άντλησης πληροφορίας από ξένους ιστότοπους για την εικόνα της Ελλάδας ως ταξιδιωτικού προορισμού, με παράδειγμα έναν βραζιλιάνικο ιστότοπο με περιεχόμενο στα πορτογαλικά Βραζιλίας, χωρίς μετάφραση σε άλλες γλώσσες· αλλά και μετάφρασης πληροφοριακών κειμένων σχετικά με την Ελλάδα και την Κύπρο, που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για νέα κείμενα προβολής της Ελλάδας στις άλλες χώρες.

Το σεμινάριο έδειξε με σαφήνεια ότι, παρά τους όποιους περιορισμούς του, το eTranslation μπορεί να είναι βοηθητικό σε περιπτώσεις που η επικοινωνία είναι απαραίτητη ή/και επείγουσα, ή όταν υπάρχει ανάγκη γενικής κατανόησης ενός κειμένου ή συλλογής πληροφοριών για τη διαμόρφωση πολιτικής ή στρατηγικής. Μπορεί να υποστηρίξει συγκεκριμένες περιστάσεις άτυπης επικοινωνίας, όπως στην περίπτωση των ξενοδοχείων, για παράδειγμα, όπου διευκολύνει την εξατομικευμένη διαχείριση των πελατών, με επίγνωση πάντα και στάθμιση των πιθανών αστοχιών στην επικοινωνία. Μπορεί επίσης να υποστηρίξει τη στρατηγική επαγρύπνηση, την παρακολούθηση δηλαδή των τεκταινομένων στο πεδίο του τουρισμού σε πολλές γλώσσες, δίνοντας έτσι στους δημόσιους φορείς και τις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να βασίσουν τις προσεγγίσεις και τη στρατηγική τους σε ποικίλα, πολύγλωσσα δεδομένα. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί ωστόσο να χρησιμοποιηθεί σε δημόσια και επίσημη επικοινωνία, όπου μόνο οι μεταφραστές και οι μεταφράστριες μπορούν να παρέχουν υψηλής ποιότητας, αποτελεσματική μετάφραση, η οποία θα λαμβάνει υπόψη της τις ποικίλες παραμέτρους της επικοινωνίας, ειδικότερα τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, στοιχείο απαραίτητο για την αποτελεσματική επικοινωνία σε διάφορες περιστάσεις.

Το σεμινάριο αξιολογήθηκε από τους συμμετέχοντες πολύ θετικά και αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε στην κατεύθυνση της παρακολούθησης των αποτελεσμάτων του, ελπίζοντας να έχουμε σύντομα κάποια νέα στοιχεία που θα μας δώσουν μια κατεύθυνση στην πρακτική αξιοποίησή του eTranslation τόσο στον τουρισμό όσο και σε άλλους κλάδους. Το βέβαιο είναι ότι τα αποτελέσματα του eTranslation θα βελτιώνονται συνεχώς, στον βαθμό που θα εμπλουτίζεται με συναφείς πόρους και ελπίζουμε αυτό να έγινε κατανοητό και να γίνει στη συνέχεια πράξη από τους συμμετέχοντες, να συνεισφέρουν δηλαδή τουριστικούς γλωσσικούς πόρους (ELRC-share), προς υποστήριξη της ανάπτυξής του.

Street in Greece

Βιβλιογραφία

Burchardt A. & Lommel, A. (2014). Guide to selecting MQM issues for the MT Evaluation Metric. In Practical Guidelines for the Use of MQM in Scientific Research on Translation Quality, http://www.qt21.eu/downloads/MQM-usage-guidelines.pdf.

Dorr, B., Snover, M. & Madnani, N. (2009). Part 5: Machine translation evaluation. In Bonnie Dorr (Ed.), DARPA GALE program report, https://www.cs.cmu.edu/~alavie/papers/GALE-book-Ch5.pdf.

Durán Muñoz, I. (2011). Tourist translations as a mediation tool: misunderstandings and difficulties. Cadernos de Traducão, 27, 29-49. DOI: 10.5007/2175-7968.2011v1n27p29.

FIT Position Paper on Machine Translation, https://www.fit-ift.org/fit-position-paper-on-machine-translation.

García, I. (2012). A Brief History of Postediting and of Research in Postediting. Anglo Saxonica, 3(3), 291-310, http://ulices.letras.ulisboa.pt/wp-content/uploads/2016/07/anglosaxonica-iii-03-1.pdf.

Han L. & Wong D. F. (2016). Machine translation evaluation: A survey. Computing Research Repository (CoRR, abs/1605.04515.

House, J. (2014). Translation Quality Assessment. Past and Present. London/New York: Routledge.

Läubli, S., Amrhein, Ch., Düggelin, P., Gonzalez, B., Zwahlen, A. & Volk, M. (2019). Post-editing Productivity with Neural Machine Translation: An Empirical Assessment of Speed and Quality in the Banking and Finance Domain. In Proceedings of Machine Translation Summit XVII Volume 1: Research Track. Dublin: European Association for Machine Translation, https://arxiv.org/abs/1906.01685.  

Liu, X., Mehraliyev, F., Liu, C., & Schuckert, M. (2020). The roles of social media in tourists’ choices of travel components. Tourist Studies, 20(1), 27–48. DOI: 10.1177/1468797619873107.

Macías, L., Ramos, M. & Rico, C. (2020). Study on the Usefulness of Machine Translation in the Migratory Context: Analysis of Translators’ Perceptions. Open Linguistics, 6(1), 68-76. DOI: 10.1515/opli-2020-0004.

Pablo de Carlos, Elisa Alén, Ana Pérez-González & Beatriz Figueroa (2019) Cultural differences, language attitudes and tourist satisfaction: a study in the Barcelona hotel sector. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 40 (2,) 133-147, DOI: 10.1080/01434632.2018.1493114.

Toledo Báez, M. C. (2018). Machine Translation and Post-editing: Impact of Training and Directionality on Quality and Productivity. Revista Tradumàtica, 16 24-34. DOI: 10.5565/rev/tradumatica.215.

Toral, A. (2020). Machine Translation of Novels in the Age of Transformer. In  Jörg Porsiel (Ed.), Maschinelle Übersetzung für Übersetzungsprofis (pp. 276-295). Berlin: BDÜ Fachverlag, https://arxiv.org/abs/2011.14979.

UNWTO (2020). Tourism Highlights, https://www.e-unwto.org/doi/book/10.18111/9789284422456

UNWTO INTERNATIONAL TOURISM AND COVID-19 https://www.unwto.org/international-tourism-and-covid-19.

Wiesmann, E. (2019). Machine Translation in the Field of Law: A Study of the Translation of Italian Legal Texts into German. Comparative Legilinguistics, 37(1), 117-153. DOI: 10.14746/cl.2019.37.4.

Λεπτομέρειες

Ημερομηνία δημοσίευσης
16 Αυγούστου 2021
Γλώσσα
αγγλικάελληνικά
Κατηγορία ΕΜΜ
Παιδαγωγικές πρωτοβουλίες